Verbinding in overeenkomst of in verschil?

U, jij en ik staan in verbinding met onze context, met belangrijke anderen om ons heen. Mensen zoeken verbinding… Zoekt u verbinding op basis van overeenkomsten óf op basis van verschillen?

Een enkele week geleden volgde ik een workshop op de fotovakschool. Er waren 25 mensen die allemaal onbekend waren voor elkaar. Verbazingwekkend om te zien hoe in korte tijd toch verbindingen ontstonden in de groep.

Iedereen kwam natuurlijk voor fotografie. Dat was de overeenkomst!
Er waren aanstaande moeders, die toenadering zochten bij elkaar. Mannen die nog analoog hadden gefotografeerd, zochten verbinding in de nostalgie. Er waren ‘echte kenners’, die ervaring uitwisselden. Er waren ‘starters’, die elkaar ook opzochten. Ze steunden elkaar in het ‘eigen maken’ van wat er in de workshop werd aangereikt. Mensen lijken vooral verbinding te zoeken in hun overeenkomsten…

Zo gaat het ook vaak in ons eigen sociale netwerk, gezin of familie. We zoeken die mensen op, waarbij we herkenning vinden…

Als ik navraag doe naar de onderlinge contacten in familieverbanden, valt het me op dat ‘geen of weinig contact’ vaak wordt gemotiveerd met opmerkingen die wijzen op ‘de verschillen’.
Nee, want hij is zo anders dan ik… Hij is veel zakelijker.
Nee, want zij kan veel beter voor zichzelf opkomen. Ze is minder gevoelig dan ik.
Nee, want zij zit nog in een heel andere levensfase.
Nee, want hij denkt zo goed over zichzelf. Is altijd aanwezig, praat altijd over zichzelf.
Nee, want hij gelooft op een heel andere manier dan ik.
Nee, wij zijn totaal verschillend…!

Uit bovenstaande blijkt onze hardnekkige neiging om onszelf te vergelijken met anderen. En juist wanneer die vergelijking heel verschillend uitvalt, lijkt er onveiligheid te ontstaan… Wie is meer of minder? Wie is goed of fout? Wie is beter of slechter?

Toch is het ook mogelijk om verbinding te zoeken in verschil. Juist het verschil, kan ons brengen tot nieuwe inzichten. Juist verschillen kunnen verrijkend zijn. Juist het ‘anders-zijn’ kan aanvullend zijn.

Verbinding zoeken in verschil, kan ook veiligheid (gaan) opleveren. Dat kan vooral als jij jezelf mag zijn én de ander ook. ‘Ik ben ik’ en ‘jij bent jij’. Maar wie ben jij eigenlijk werkelijk? (Los van het eenzijdige beeld dat ik van jou heb gemaakt?) En wie ben ik? (Los van het eenzijdige beeld dat ik je meestal laat zien?)

Ga je de uitdaging aan? Verbinding zoeken is verrijkend, op basis van overeenkomsten én in verschillen…

Van het concert des levens

Adembenemend…prachtig! Het samenspel, de verschillende muziekinstrumenten, de woorden en stemmen, de verschillende tonen… Verrassende zuivere noten. En soms de sombere zware tonen… Ieder heeft z’n eigen rol en voegt z’n eigen klanken toe. Tezamen is het een concert… Vooraf krijg je een programma. De tekst is uitgeschreven. Je weet wat er komen gaat. 

In mijn gedachten komt een vierkant tegeltje. De randen zijn beschilderd met slingertjes en bloemetjes. In het midden staat een spreuk: “Van het concert des levens krijgt niemand een program”… 

Over wandtegeltjes gesproken. Er kunnen in het leven -letterlijk of figuurlijk- ‘spreuken’ zijn opgehangen. Uitgeschreven of uitgesproken teksten, die het concert van het leven lijken te bepalen… Ik hoor ze met enige regelmaat langskomen in de gesprekken:

“Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg”,
“Als je voor een dubbeltje geboren bent, dan word je nooit een kwartje”
“Wat moeten de buren wel denken…”
“Geen mens is te vertrouwen”
“Niet zeuren, maar doorgaan”
“Gevoelens…, daar koop je niks voor”
“Het hoort gewoon zo…!”
“Wees jij nou maar de minste”

Het zijn soms de spreukentegeltjes die van generatie op generatie worden meegegeven en doorgeven… Soms belemmerende teksten, soms ook helpende teksten:

“Wie niet in staat is om een fout te maken, is tot niets in staat”
“Wie niet waagt, wie niet wint”
“Een mens lijdt dikwijls ’t meest, door ’t lijden dat hij vreest, doch dat nooit op komt dagen. Zo heeft hij meer te dragen, dan God te dragen geeft”
“Je mag zijn zoals je bent!”

Welk tegeltje hangt bij u of jou aan de muur? Welk tegeltje hing er bij je ouders en/of grootouders? En welke lijfspreuk wil je eigenlijk meegeven, aan jezelf en anderen, richting de toekomst?

Het jaar 2013 is bijna ten einde. Welke klanken hebben er geklonken in het concert van het leven? Stel dat je voor 2014 een wandtegeltje zou maken, wat zou u of jij er dan op willen zetten?

“Van het concert des levens krijgt niemand een program”. Welke noten, welke tonen, welke klanken er zullen klinken, dat is nog onbekend. Toch, ieder heeft zijn eigen rol en voegt zijn eigen klanken toe. Ook met de wandtegeltjes voor de toekomst…

Een gezegend 2014 toegewenst!

Herfstmethode

“Je kunt alleen groeien door los te laten”, zei iemand enkele jaren geleden tegen me. Een uitspraak die ik maar moeilijk los kon laten…

Wat is loslaten? Is dat hetzelfde als los-gaan, zoals de bladeren van de boom. Verbreken van verbinding…? Is loslaten hetzelfde als vrij-laten? Is loslaten een herfstmethode van ‘laten waaien’…met de wind mee en ‘geen weerstand bieden’? Is loslaten hetzelfde als over-laten?

Wat is dan het tegenovergestelde van loslaten? Vasthouden of gevangen (ge)houden? Is het ver-bonden of ge-bonden blijven?

Loslaten… een behoorlijk ingewikkeld proces, zo te merken. Ook de natuur lijkt er dit jaar moeite mee te hebben! De bomen ‘houden vast’, de bladeren worstelen met het kleuren en verkleuren in verschillende schakeringen van het loslatingproces. Is loslaten nou iets natuurlijks? Of is het iets tegennatuurlijks? Draagt het bij aan groei? Of is het afbraak? Of staan deze dingen niet tegenover elkaar, is het ‘en-en’? Is loslaten, net zoals de herfst, een schakel in het kringloopproces?

Voor veel mensen is loslaten niet eenvoudig. En ieder mag daarvoor zijn eigen redenen hebben! Redenen die verbonden zijn met het verleden, heden en de toekomst! Een grote variëteit: moeite met controleverlies, angst en onzekerheid, daadwerkelijk verliezen en afscheid nemen, de onbekende toekomst, met alle onzekerheden van dien. Of simpelweg, een grote tevredenheid met het heden en dat dolgraag zo willen (vast)houden. Allemaal heel geldige redenen…

Is loslaten echt dè methode om vooruit te komen? Loslaten lijkt soms te worden gepresenteerd als levenskunst… “Als we de vervelende dingen in ons leven loslaten, houden we het goede over” en “Hoe meer je loslaat, hoe gemakkelijker je leven verloopt. En hoe meer vrijheid je ervaart”, zijn dan de motto’s. Maar hoe doe je dat: ‘loslaten’…, welke betekenis krijgt het, als je te maken hebt met ingewikkelde problemen, moeilijkheden en verdrietelijkheden?

Als je worstelt met loslaten, is het misschien helpend om voor jezelf steeds achter ‘loslaten’ het woordje ‘zijn’ te plaatsen. “LOS – LATEN – ZIJN”, staat er dan… Gebeurtenissen, personen, situaties kunnen we ‘laten’ door los daarvan ook (ons) zelf te ‘zijn’. Je eigen plek in nemen, (zorgen voor) ZIJN, helpt om anders met ‘de ander’ of ‘het gebeurde’ om te (leren) gaan.

Welke betekenis krijgt loslaten? Loslaten hangt ook samen met vertrouwen. Vertrouwen in jezelf en anderen. Vertrouwen in de Ander.

 Alles in mijn leven staat onder Gods voorzienigheid.
Hoe de weg ook wordt geleid
en waar deze henengaat,
’t ligt besloten in Gods raad.
Wat Hij over mij beslist, dat zal enkel wijsheid zijn.
God is groot en ik zo klein.
Nimmer heeft Hij zich vergist.
Niets gebeurt wat Hij niet wist.
Heer’ wat mij ook wedervaart, leer mij ’t geven in Uw hand.
Word ‘k door vragen overmand
en door zorgen zeer bezwaard,
maak mijn angstig hart bedaard.
Dat ik mij getroost en stil,
overgeef, Heer, aan Uw wil.

 (M.A. Groeneweg- de Reuver)

Verborgen schat

Ze hebben het weer druk in deze tijd. De Vlaamse gaai, de veldmuis en de bosmuis. En natuurlijk de eekhoorn. Eikels, zaden, kegels van naaldbomen,  beukennootjes…. Van alles wordt verzameld en verstopt. Een voedselvoorraad voor de barre wintertijd. Zorgvuldig wordt gezocht naar een veilige plek om dit ‘belangrijke en heel wezenlijke’ te verstoppen… Alles is gericht op (zorg voor) overleven. Natuurlijk moet de voorraad goed verstopt worden. Wat gebeurt er, als een andere vogel of een medebosbewoner het vindt en er mee aan de haal gaat?! Soms wordt de buit zelfs zo goed verstopt, dat de voedselvoorraad niet terug te vinden is… 

Wat verstoppen wij, om te overleven? Welke ‘belangrijke en heel wezenlijke dingen’ verstoppen wij op een -naar wij denken- veilige plek? Hoe beschermen of bewaken wij onze ‘voorraad’? Wat gebeurt er als een ander onze ‘voorraad’ treft en er mee aan de haal gaat? Wat gebeurt er als we dat wat goed moest worden opgeborgen, om te overleven, soms ook moeilijk kunnen terugvinden? 

Ik moest hierbij denken aan ‘gevoelens en emoties’. Ze zijn voor veel mensen misschien te vergelijken met de eikels en beukennootjes, die zorgvuldig onder de grond gestopt zijn. Niet voorafgaand, maar vaak in de barre (winter)tijden, waarin alles gericht was (en moest zijn) op ‘overleven’. 

Niet zelden tref ik mensen, die dit vooral in hun jonge kinderjaren hebben moeten doen. Ze hebben geleerd hun gevoelens te verstoppen. Ze hebben geleerd dat dit nodig was, om (zo goed mogelijk) te kunnen overleven in hun omstandigheden. Ze hebben geleerd dat het verbergen van hun emoties en gevoelens hun veiligheid verschafte. En vanuit een andere plaats in het bos, waar ze sterker en groter moesten zijn dan ze eigenlijk konden, hoog en eenzaam in een boom, keken ze toe. Waren ze er alert op dat niemand hun gevoelens zou treffen en er mee aan de haal zou gaan. Soms zijn gevoelens zo goed verstopt, dat het moeilijk is om -in de volwassenheid- nog te onderkennen waar ze verborgen zijn. Soms is de voorraad zo lang niet aangeroerd, dat niet eens meer duidelijk is, wat er allemaal verzameld was…

Een mooi beeld eigenlijk… Niet het verstoppen op zich helpt de Vlaamse gaai en de eekhoorn om te overleven… Maar juist het terugkeren naar hun verborgen schat, het vinden van de voorraad, het gevoed en gesterkt worden met die voorraad… dat helpt te leven! Niet alleen, vanuit het plekje in de boom, alert zijn en zorgvuldig bewaken van de voorraad. Maar juist de kracht putten uit terugkeer naar een waardevolle verzameling van wezenlijke emoties en gevoelens in het leven. Emoties die er mogen zijn… en die bijdragen aan het leven. 

We kunnen leren van de natuur, het kan ons stilzetten bij ons eigen leven. Soms in verband met de barre (winter)tijd, in tijden van schaarste, is het in de dierenwereld nodig om een eigen voedselvoorraad aan te leggen en deze nauwkeurig te bewaken. Het ‘wegstoppen’ kan (ook voor mensen) een heel effectieve manier van overleven zijn (geweest)…! Maar er kunnen ook weer andere tijden aanbreken… Tijden dat de voorraad opgegraven mag worden. Tijden dat de voorraad niet meer –uit gebrek aan veiligheid- bewaakt hoeft te worden. Tijden dat je je voorraad wederzijds kan en mag delen met anderen in je context. Tijden dat de voorraad niet onder de grond, maar aan de oppervlakte te vinden is… Je er gebruik van kan maken, het kan benutten in je leven, er van kan eten en zelfs… er van kan en mag genieten!

Zorg voor het nageslacht

Misschien herkent u dat wel… Als je een nieuwe auto koopt, zie je overal dat merk rondrijden. Als je je oriënteert op het kopen van een huis, lijkt het wel of overal een bord in de tuin staat. Als je je bezig houdt met fotografie, zie je overal om je heen ‘een geschikt plaatje’. En schrijf je een blog, dan rolt er ineens een nieuw onderwerp aan je voeten… 

Dat overkwam me laatst, staande op het strand, aan de vloedlijn. Ik stond te kijken naar een man die garnalen viste. Hij liep tot zijn middel in het water, met een groot schepnet voor zich uit, en bracht netten vol garnalen aan de kant. Daar viel mijn blik ook op allemaal schelpdieren, die krioelden rond mijn voeten. Als vanzelf ging ik deze diertjes observeren… Met elke golf werden ze los gespoeld en renden ze hard heen en weer. Razendsnel begroeven ze zichzelf weer onder het zand, kruipend in hun huisje dat ze op hun rug droegen. Een bijzonder gezicht… Geboeid bleef ik kijken naar hun gedrag. Keer op keer werden ze bovengespoeld en herhaalde het rennen en wegkruipen zich. Er waren grote, volgroeide diertjes en hele kleintjes. Opeens zag ik iets opmerkelijks. Ik zag dat de grote diertjes de kleintjes vastgrepen, met een soort ‘schaartje’. Hoe bijzonder… Zij zorgden ervoor dat het kleintje bij hen bleef en niet wegspoelde met de golven. Zij zorgden voor hun nageslacht…

Mijn gedachte ging uit naar de boodschap van Jesaja 49: 15. Als zelfs een vrouw haar zuigeling niet vergeet, zou Ik (God) u dan wel vergeten? Eigenlijk brachten deze kleine schelpdiertjes dezelfde soort boodschap. Als dit kleine gewriemel zelfs zorg draagt voor het nageslacht, zouden wij dat als mensen dan niet doen? 

Toch is het niet vanzelfsprekend, dat kinderen opgroeien met zorg en liefde van hun ouders. Hoeveel verdriet kun je tegenkomen in kinderlevens en in het leven van volwassenen, die terugkijken op gemis, verdriet, pijn en teleurstelling in hun jeugd. Hoe moeilijk kan het soms ook zijn om de tekorten te dragen, een plek te geven. En in de volwassenheid verantwoordelijkheid te nemen, om onrecht uit de geschiedenis om te buigen naar recht en vertrouwen voor de toekomst. 

Anderzijds, soms sta ik verwonderd bij de processen van persoonlijke groei, waarin mensen leren om op gepaste wijze te zorgen voor zichzelf, de ander en het nageslacht. Waarin recht gedaan wordt, persoonlijk en aan de ander. Waarin passende acties in familierelaties en omstandigheden een verandering op gang brengen, die helend is en vertrouwen werft ook voor het nageslacht!

Wat is het mooi om dit werk te mogen doen!

Gedeelde kracht is …

Wat een prachtig gebied…! De Schoorlse Duinen; Nederlands hoogste en breedste duingebied. Heel bijzonder, de mix van strand en stuivende duinen, afgewisseld met bos en (nu ook volop bloeiende) heide. Een gebied dat zich leent voor ontspanning door inspanning. Het vraagt namelijk wel klimmen en dalen, om er door heen te komen.

Fietsend achterop een tandem, schoten allerlei vergelijkingen door me heen, en opperde ik het idee om hierover een blog te schrijven. 

Gedeelde smart is halve smart. Gedeelde vreugd is dubbele vreugd.
Gedeelde kracht is… zich versterkende kracht!

Dát ervaarde ik, afwisselend achterop of voorop de tandem. Het voordeel van een tandem berijden is dat je samen zorgt voor de aandrijfkracht. Dubbele kracht… om (dezelfde) tegenwind en heuvels / moeiten te weerstaan.

De kracht van de één, is een stimulerende en motiverende factor, voor de kracht van de ander. En dat is wederzijds, je versterkt elkaar! Het gaan ‘door bergen en dalen’, houd je op deze manier veel langer vol!

Als je hulp vraagt van een ander, betekent dat niet dat je gefaald hebt… Het betekent dat je er niet alleen voor staat! Als je hulp vraagt van de ander ben je niet zwak, maar benut en ontvang je een gedeelde, zich versterkende kracht!

Achterop de tandem neem je wel een andere plek in dan voorop. Voorop heb je het stuur in handen, je geeft leiding en hebt daarvoor ook de verantwoordelijkheid. Je ontvangt immers vertrouwen… Achterop wordt het ‘loslaten en overlaten’ beoefend. Worden de bochten ruim genoeg genomen? Je kunt niet meesturen…
Met z’n tweeën voorop, dat zal niet gaan. Afwisselend voorop en achterop wél. Samen afstemmen dus. De één links de ander rechts, dat zal niet gaan. Samen de route bepalen dus. Eén die achterblijft bij de ander, dat is onmogelijk. Samen het tempo bepalen dus. Doorgaan terwijl de ander stopt? Stoppen terwijl de ander doorgaat? Dat heeft onherroepelijk kleine(re) of grote(re) consequenties. Overleggen dus, je uitspreken in wat je wilt en wat je nodig hebt. 
Samen opstappen en samen afstappen…

Er valt in het dagelijks leven best het een en ander te leren van dat fietsen op een tandem. Trouwens, samen op de tandem biedt sowieso al veel mogelijkheid tot gesprek. Dus ’t is aan te bevelen…