door Praktijk Fiducia | 17 nov, 2017 | Blog
Herken je dat? Zorgen maken om niets? Nou ja… om niets?! Er kunnen zeer veel dingen zijn waarover we ons zorgen maken. Zorgen ver weg… De wereldpolitiek, IS, vluchtelingen, natuurrampen. Zorgen dichterbij… Maatschappelijk, kerkelijk. Zorgen in de familie, in het gezin. Persoonlijke zorgen. Er kan zoveel zijn waarover we ons druk maken, waarover we bezorgd zijn.
Zorgen… Ze kunnen leiden tot innerlijke angsten. Angst in sociale situaties. Angst voor afwijzing. Angst voor negatieve beoordeling. Angst voor onveiligheid. Angst voor een ziekte. Angst voor je levensonderhoud. Angst voor verlies. Angst voor breuken. Angst voor miskenning. Levensbedreigende angst. Wat kunnen we lijden onder allerlei soorten van angst.
Angst is een normale menselijke emotie. Het is een gezonde reactie van onze hersenen op een bedreigende situatie. Angst kan je beschermen tegen gevaar. Je gaat vluchten, of jezelf verdedigen. De ene mens ervaart meer angst dan de ander. Hier kunnen erfelijke factoren aan ten grondslag liggen. Maar ook onze opvoeding, de context waarin we zijn opgegroeid, kan hierin van invloed zijn.
Angst heeft te maken met ‘zorgen maken’… Angst heeft ook te maken met ‘zorgzaam zijn’…. Het kan zijn dat je als kind bent opgegroeid te midden van zorgen. Je hebt geleerd om zorg te dragen, mee te zorgen, zorgzaam te zijn. Dat kan op verschillende manieren, in verschillende vormen. Soms heb je als kind taken gekregen, of zijn er zorgen op je schouders terecht gekomen, die eigenlijk te zwaar waren om te dragen. Zorgen die eigenlijk niet passend waren om (mee) te dragen als kind. Stel je maar eens letterlijk voor, een kind met een te zware last… Wordt dat niet angstig?
Zorgzame kinderen, die volwassen worden. Angstig, bezorgd en zorgzaam blijven…Ten diepste is er een angst voor wat ze ooit eerder in hun leven al hebben meegemaakt. Oude pijn. Opnieuw de afwijzing, opnieuw de miskenning, opnieuw de pijn van de onveiligheid, de pijn van verlies, de pijn van gemis aan… Dat moet voorkomen worden…
We gaan lijden… En we denken dat de angst ons helpt. We denken dat het ons helpt om te piekeren, we denken dat het ons helpt om ons zorgen te maken. Door ons zorgen te maken lijkt het alsof we het gevaar kunnen afwenden, situaties kunnen voorkomen en onder controle kunnen hebben. Maar….
“Een mens lijdt dikwijls het meest
door ’t lijden dat hij vreest
doch dat nooit op zal dagen.
Zo heeft men meer te dragen
Dan God te dragen geeft.”
We lijden, we vrezen…. Door meer te dragen dan passend is. Door meer te dragen dan God te dragen geeft. Door meer te dragen dan passend is bij onze verantwoordelijkheid. We dragen lasten, waar wij niet voor kunnen zorgen. We proberen te zorgen voor dingen waar wij geen grip op hebben. Van harte gun ik u deze lasten kwijt te raken. Kom gerust eens praten. Belangrijk en troostvol is wat er staat in de Bijbel (1 Petrus 5:7): “Werp al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u.”
“Het leed dat is, drukt niet zo zwaar
als vrees voor allerlei gevaar.
Maar komt het eens in huis,
dan helpt God altijd weer
en geeft Hij kracht naar kruis.”
door Praktijk Fiducia | 5 apr, 2017 | Blog
“Zoek de tien verschillen…”. Je weet wel, dat zijn van die kinderbezigheden op een pak vla of in een kindertijdschrift. We worden er al jong mee opgevoed: verschillen zoeken…
“Wat is het verschil?”, vragen we aan de verkoper, als er twee soortgelijke producten naast elkaar staan. Vaak moeten verkopers daar behoorlijk over nadenken… Ze kijken op het etiket van het product en vergelijken. Regelmatig krijg je ‘t antwoord: “…maar het is allebei wel goed!”.
Wij mensen zijn blijkbaar gericht op verschillen. Ik hoor het ook terug in therapie. Mensen zijn geneigd om hun verschillen op tafel te leggen. Vaak is daarbij de insteek: “Ik ben oké, de ander, die zo verschillend is, is niet oké”. Soms is de insteek andersom. Deze mensen vertellen: “De ander, die zo verschillend is, die is oké. Ik ben niet of minder oké.”
Mensen gebruiken verschillen, om zich te onderscheiden. Ook dat is soms al jong geleerd. Het wordt over kinderen gezegd: “een totaal ander kind dan haar zusje”… “Deze is veel drukker dan de oudste”… “Die kan veel beter leren en haalt veel betere cijfers”… “De jongste heeft een veel liever karakter”… “Die is… veel slimmer, socialer, creatiever, liever, zorgzamer, makkelijker”… enzovoort. Kinderen die een etiket van verschil krijgen opgeplakt. Etiketten die soms een leven lang meegaan…
Als therapeut luister je naar de verschillen die op tafel worden gelegd. De verschillen die als ‘oké’ of ‘niet oké’ worden ervaren. De verschillen die gebruikt worden om zich te onderscheiden. De verschillen die als etiketten zijn meegegeven… Welke last wordt daar van ervaren? Kloppen de etiketten wel?
Ik kom het nog al eens tegen dat mensen zich helemaal geïdentificeerd hebben met het etiket dat ze hebben meegekregen. De verschillen die zijn benadrukt zijn geëigend. Zo sterk dat ze er zelf in zijn gaan geloven. “Nee hoor, ik ben absoluut niet creatief, niet sociaal, niet lief…., want dat past meer bij mijn zusje.” Of: “Ik ben niet handig, mijn broer kan alles, ik kan niets”.
Er zijn ook mensen die verschillen liever zouden wegpoetsen. Ze doen hun best om te zijn zoals de ander. Ze doen hun best om van etiketten af te komen, plakken er liever een ander etiket overheen dat lijkt op de ander, of dat gewaardeerd wordt door de ander. Niet opvallen, niet lastig zijn, niet anders zijn… Aanpassen, voegen, zijn zoals de ander… Doen wat de ander doet. Kunnen wat de ander kan. Niet verschillend zijn. Niet jezelf zijn…
Verschillen… Ja, ze bestaan! Dat kunnen we niet ontkennen. Ieder mens is uniek. Verschil in uiterlijk, verschil in innerlijk. Verschillende gaven, verschillende eigenschappen. Vergelijken? Daar kunnen we moeilijk aan ontkomen… Wat zou het mooi zijn, als we net als de verkopers in de winkel, goed de producten bekijken. Lezen wat er op het etiket staat, lezen wat er in zit… Vergelijken. En uiteindelijk zeggen tegen elkaar: “…maar het is allebei goed”. Onszelf laten staan en de ander laten staan. De een is hier goed in en de ander daarin. De een is hier nodig en de ander daar. De een is hier bruikbaar en de ander daar. De een heeft hier gaven in en de ander daar. Verschillend mogen zijn. “Maar het is allebei wel goed, het is allebei oké”!
door Praktijk Fiducia | 24 mrt, 2017 | Blog
Vandaag, 23 maart 2017, is het een bijzondere dag. Terwijl ik dit aan het schrijven ben is de lucht strak blauw. Een stralende zon. Prachtige bloesems aan de bomen. Kleine groene frisse blaadjes. Fluitende vogels. Het is voorjaar. Nieuw leven is overal zichtbaar. Een dag met een gouden randje. En toch, voor mij ook een dag met een zwart randje. Vandaag is het herdenkingsdag. De dag waarop mijn vader, nu twee jaar geleden, is overleden.
Vijf weken na zijn overlijden schreef ik daarover een blog. Voor mij was het helpend om die blog te schrijven. Een wijze van uiten. Ik nam mij toen voor om jaarlijks een blog te schrijven, rondom de sterfdag van mijn vader. Waarom? Om aan mijzelf de toestemming te geven dat rouw mag blijven bestaan. Om daarvoor ruimte te nemen. En ook om daarmee een boodschap af te geven aan iedereen die met verlies en rouw te maken heeft: Rouwen is een proces dat niet over hoeft te gaan. Het mag er zijn….
Dat is wel makkelijker gezegd dan gedaan. In de ruim 17 jaar die ik werkzaam ben in de hulpverlening heb ik veel mensen hierover gesproken. Een veel gehoorde klacht is bijvoorbeeld: “Wie denkt er nog aan? Voor iedereen gaat het leven verder en gewoon door. Mensen zitten er niet op te wachten dat ik er nog over praat. Na zoveel jaar moet het toch eens over zijn?”. Ik vond dat altijd schrijnend om te horen… Hoe is het mogelijk…, zijn er echt mensen die denken dat rouw overgaat?!
Een jaar later herinnerde ik mijn voornemen…. Het lukte me echter totaal niet om iets te schrijven. Ik wist niet wat ik er over moest zeggen. Ik had er geen woorden voor. Uiteindelijk stond ik mezelf dat maar toe. Mijn voornemen om elk jaar een blog te schrijven was natuurlijk een mooie missie, maar moest ook geen ‘must’ worden. Misschien kon ik volgend jaar een blog schrijven…
Een ding was me duidelijk. Rouw laat zich niet sturen. Je kunt een bepaald voornemen hebben, een bepaalde verwachting hebben, maar altijd gaat het toch weer anders…
Soms verwacht je dat de sterfdag het meest herinnering en emotie zal oproepen. Je leeft daar naar toe. Maar dan opeens is het juist de laatste dag van ontmoeting, die het meest levendig terug komt in de herinnering. Je kunt tegen bepaalde dagen opzien. Verjaardagen, feestdagen. Soms vallen die momenten enigszins mee. Terwijl je op een ongedacht en onverwacht moment midden in herinneringen en emoties kunt zitten.
Nu is het al twee jaar geleden dat mijn vader is overleden. Het herdenken daarvan is niet gebonden aan 23 maart. Eigenlijk is dat het hele jaar door. Bij tijden en ogenblikken dichtbij, dan weer verder weg. Soms zit je er midden in. Verdriet en gemis. Beelden, gedachten, gevoelens, herinneringen… Dan weer staat het verder weg. Hoe het ook zij, verder weg of dichtbij… Rouw mag er zijn.
Het is niet gebonden aan een dag. Rouw laat zich niet sturen. Rouw laat zich ook niet wegsturen. Dat hoeft ook niet. Rouw is het bewijs van liefhebben. Vandaag is het een dag met een zwart randje. Maar ook met een gouden randje… De zon schijnt. De vogels fluiten, terwijl we de grafsteen schoonmaken. “In liefdevolle herinnering aan….”. Wat een groot geschenk dat we een liefhebbende, lieve en bijzonder zorgzame vader mochten hebben.
door Praktijk Fiducia | 30 dec, 2016 | Blog
Het is bijna zover…. Het moment dat ook het jaar 2016 is voorbijgegaan, is bijna aangebroken. Zo aan het einde van het jaar heb ik altijd de neiging terug te zien. Wat is er weer veel gebeurd. In het wereldgebeuren en landelijk. In families en gezinnen. In het persoonlijk leven. Ieders gedachten zullen uitgaan naar eigen herinneringen…
Ik denk ook terug aan de vele mooie ontmoetingen, die er ook in dit jaar weer mochten plaatsvinden. Wat heb ik veel verschillende mensen mogen ontmoeten. Van jong tot oud. Mannen en vrouwen. Alleenstaanden. Echtparen. Vaders en moeders, met hun opgroeiende kinderen. Volwassen kinderen, met hun ouders. Broers en zussen. Opa’s en oma’s. Weduwen en weduwnaars. Ieder met een eigen hulpvraag.
Elke keer weer ben ik verwonderd om zoveel vertrouwen te ontvangen. Dat is voor mij niet vanzelfsprekend. Wat is er moed voor nodig om de eerste stap te zetten en te komen. Hulp te durven vragen.
Wat een moed om te durven spreken. Je eigen verhaal te mogen hebben. Je mond te durven openen. Je eigen vragen of worstelingen te mogen verwoorden.
Wat een moed om je hart te openen en te gaan durven voelen. Eigen onzekerheid, eigen verlangens, eigen pijn te mogen voelen.
Wat is er moed voor nodig om je ogen te openen en in de spiegel te durven kijken naar jezelf. Of je blik achterom of vooruit te durven richten. Kijken naar je wortels, naar je levens- en familiegeschiedenis, kijken naar het heden, kijken naar de toekomst.
Moed ook is er voor nodig, om je oren te durven openen om nieuwe dingen te kunnen horen en aan te nemen. Niet alleen horen wat je altijd hebt gehoord, maar andere dingen gaan horen, verstaan, tot je nemen, ontvangen.
Moed om te durven leren en te groeien.
Wat een moed om te durven staan, je eigen plekje in te durven nemen, grenzen te gaan stellen. En ook moed om een ander te laten staan. Verschil te laten bestaan. Respect te leren hebben voor jezelf en de ander. En daarin ook verbinding te gaan voelen met jezelf en de ander.
Wat een moed om je armen weer te openen en te kunnen ontvangen. Soms letterlijk, de aanraking. Soms figuurlijk, de waardering en de erkenning van jezelf en de ander.
Wat is er moed voor nodig om je voeten te richten en te durven gaan naar de ander. Jezelf te leren geven aan de ander. Ja, wat een moed om weer te leren vertrouwen in jezelf en anderen.
Er is veel moed genomen om te praten over tijdelijke dingen, maar ook moed om te durven praten over eeuwige dingen. Wat een vertrouwen werd er geschonken om ook over deze zo zeer kwetsbare dingen te durven praten. Uiteindelijk gaan de tijdelijke dingen voorbij. Ook de tijd van 2016… Wat een moed om verder te kijken dan de tijd.
Aan het einde van een gesprek zei iemand tegen me: “Je wordt hier steeds meer jezelf”. Een mooiere reflectie kon ik niet ontvangen. Wat is het mooi wanneer mensen meer en meer zichzelf mogen zijn. Wat mooi om te zien dat mensen meer vrijheid verwerven en ruimte in het leven, om verantwoordelijkheid te nemen voor de zorg voor zichzelf en de zorg voor de ander, voor de geschiedenis, voor onrecht uit het verleden. Om het om te buigen naar recht en vertrouwen voor jezelf en de toekomende generatie.
Het jaar 2016 is bijna ten einde. Wat een verwondering om zoveel ontmoetingen te hebben gehad, om zoveel vertrouwen te hebben ontvangen. Ik wil u en jou daar graag, na de Heere, hartelijke dank voor zeggen. We hopen dat we ook in het nieuwe jaar tot zegen mogen zijn en zegen mogen ontvangen.
Voor het nieuwe jaar wens ik u veel moed toe, in alles waarvoor dat nodig is. Moed om naar binnen te kijken, moed om naar buiten te kijken. Moed om achterom te kijken, moed om vooruit te blikken. Moed om stil te staan en moed om door te gaan. Moed om naar Boven te kijken. Vanwaar alleen de Hulp komen kan (Psalm 121). Ook voor 2017!
door Praktijk Fiducia | 24 aug, 2016 | Blog
Onderstaande prachtige collage kreeg ik vandaag cadeau. Haar winst opgedaan in therapie. Ik ben trots op haar! Dankbaar ook voor wat ik heb mogen betekenen en om dit op deze manier terug te ontvangen.
door Praktijk Fiducia | 15 apr, 2016 | Blog
Op mijn kantoor in Apeldoorn hangt een prachtig canvasdoek. De foto is gemaakt in Ein Avdat in Israel. Een lange steile kloof met spiegelend water tussen twee steenrotsen. De beide rotswanden spiegelen aan elkaar en weerspiegelen in het water. Ik raak er nog steeds niet op uitgekeken. Het weerspiegelt ook de processen in de gesprekken. Het is een prachtig plaatje, waarin steeds weer iets nieuws te zien is.
Er zit echter een ‘maar’ aan de canvaslijst. Hij hangt al vanaf het begin dat hij is opgehangen scheef. Ik heb al verschillende positieve reacties op de foto gehad. Ook zijn er al veel mensen geweest die me geattendeerd hebben op het scheef hangen van de lijst.
Vandaag gebeurde dat weer… “Weetje dat vanaf het begin van dat we hier komen, die lijst al scheef hangt?” Deze reactie is niet nieuw voor me. Meestal leg ik trouw uit dat ik dat al weet. Dat de lijst steeds scheef trekt. Dat ik er misschien dubbelzijdig plakband achter moet doen, of een punaise, om hem meer op z’n plek te houden, enzovoort.
Vandaag zei ik: “Weet je wat jij niet weet? Dat ik elke dag de lijst recht hang… Maar toch hangt hij even later weer scheef”. Er gebeurde iets grappigs.
Mijn antwoord was toepasselijk en in overeenkomst met het thema van het gesprek… We hadden het net gehad over het thema “onzichtbaar zorgen”. Ik liet met mijn antwoord licht vallen op mijn zorg voorafgaand aan de gesprekken, elke morgen… Ik hang altijd de lijst recht, maar het wordt niet gezien. Het verhaal achter de lijst is niet bekend. Op het moment dat ik deze zorg zichtbaar maakte, kreeg ik ook hulp…! “Mag ik er even naar kijken?”
Mijn lijst werd van de muur gehaald. Hij is ook weer opnieuw opgehangen. Ik ben benieuwd. Tot op heden hangt hij nog recht. Misschien is er toch iets verholpen?
Inwendig moest ik ook lachen om mijn eigen antwoord. Doe ik werkelijk elke morgen hetzelfde? Geef ik altijd dezelfde reactie op hetzelfde probleem? Herhaal ik constant wat eigenlijk niet helpt? Wat zijn we daar toch gemakkelijk toe geneigd… Meer doen van hetzelfde… Terwijl mijn opvatting eigenlijk is: Doe niet meer van hetzelfde, als het niet blijkt te helpen. Kies dan iets anders!
Vandaag kreeg ik echter hulp voor mijn scheve lijst. Enkel en alleen omdat ik voor het eerst een andere reactie gaf… En liet zien hoeveel onzichtbare zorg ik eigenlijk besteed aan de al jaren scheef hangende lijst… 
