Vandaag, 23 maart 2017, is het een bijzondere dag. Terwijl ik dit aan het schrijven ben is de lucht strak blauw. Een stralende zon. Prachtige bloesems aan de bomen. Kleine groene frisse blaadjes. Fluitende vogels. Het is voorjaar. Nieuw leven is overal zichtbaar. Een dag met een gouden randje. En toch, voor mij ook een dag met een zwart randje. Vandaag is het herdenkingsdag. De dag waarop mijn vader, nu twee jaar geleden, is overleden.
Vijf weken na zijn overlijden schreef ik daarover een blog. Voor mij was het helpend om die blog te schrijven. Een wijze van uiten. Ik nam mij toen voor om jaarlijks een blog te schrijven, rondom de sterfdag van mijn vader. Waarom? Om aan mijzelf de toestemming te geven dat rouw mag blijven bestaan. Om daarvoor ruimte te nemen. En ook om daarmee een boodschap af te geven aan iedereen die met verlies en rouw te maken heeft: Rouwen is een proces dat niet over hoeft te gaan. Het mag er zijn….
Dat is wel makkelijker gezegd dan gedaan. In de ruim 17 jaar die ik werkzaam ben in de hulpverlening heb ik veel mensen hierover gesproken. Een veel gehoorde klacht is bijvoorbeeld: “Wie denkt er nog aan? Voor iedereen gaat het leven verder en gewoon door. Mensen zitten er niet op te wachten dat ik er nog over praat. Na zoveel jaar moet het toch eens over zijn?”. Ik vond dat altijd schrijnend om te horen… Hoe is het mogelijk…, zijn er echt mensen die denken dat rouw overgaat?!
Een jaar later herinnerde ik mijn voornemen…. Het lukte me echter totaal niet om iets te schrijven. Ik wist niet wat ik er over moest zeggen. Ik had er geen woorden voor. Uiteindelijk stond ik mezelf dat maar toe. Mijn voornemen om elk jaar een blog te schrijven was natuurlijk een mooie missie, maar moest ook geen ‘must’ worden. Misschien kon ik volgend jaar een blog schrijven…
Een ding was me duidelijk. Rouw laat zich niet sturen. Je kunt een bepaald voornemen hebben, een bepaalde verwachting hebben, maar altijd gaat het toch weer anders…
Soms verwacht je dat de sterfdag het meest herinnering en emotie zal oproepen. Je leeft daar naar toe. Maar dan opeens is het juist de laatste dag van ontmoeting, die het meest levendig terug komt in de herinnering. Je kunt tegen bepaalde dagen opzien. Verjaardagen, feestdagen. Soms vallen die momenten enigszins mee. Terwijl je op een ongedacht en onverwacht moment midden in herinneringen en emoties kunt zitten.
Nu is het al twee jaar geleden dat mijn vader is overleden. Het herdenken daarvan is niet gebonden aan 23 maart. Eigenlijk is dat het hele jaar door. Bij tijden en ogenblikken dichtbij, dan weer verder weg. Soms zit je er midden in. Verdriet en gemis. Beelden, gedachten, gevoelens, herinneringen… Dan weer staat het verder weg. Hoe het ook zij, verder weg of dichtbij… Rouw mag er zijn.
Het is niet gebonden aan een dag. Rouw laat zich niet sturen. Rouw laat zich ook niet wegsturen. Dat hoeft ook niet. Rouw is het bewijs van liefhebben. Vandaag is het een dag met een zwart randje. Maar ook met een gouden randje… De zon schijnt. De vogels fluiten, terwijl we de grafsteen schoonmaken. “In liefdevolle herinnering aan….”. Wat een groot geschenk dat we een liefhebbende, lieve en bijzonder zorgzame vader mochten hebben.
